Elektrik Sisteminde Güç Kalitesi :
Güç sisteminde harmoniklerin miktarı
toplam harmonik distorsiyon(THD)
ölçümü ile belirlenir. Yüksek
harmonik distorsiyon elektrik
dağıtım şebekesini negatif yönde
etkiler ve motorlarda aşırı ısınma
ve erken arızalara neden olur.
Oluşan ısı aynı zamanda kabloların
izolasyon yapısını da bozar.
-
Güç kalitesine artan ilginin
nedenleri aşağıda sıralanmıştır:
-
Ölçüm – Düşük güç kalitesi
sistem ölçüm doğruluğunu
etkiler.
-
Koruma roleleri – Rolelerin
optimum çalışmamasını etkiler.
-
Duruş – ekipmanlara zarar
vererek üretimi olumsuz
etkileyen durşlara neden olur.
İDEAL GERİLİM DALGA ŞEKLİ
İdeal dalga, büyüklüğü, frekansı ve
dalga şeklindeki bozulmanın önceden
belirlenmiş limitler dışında
olmadığı büyüklüktür. İdeal dalga
şekli yüke uygulandığında, yük
akımının yükün empedansına ve
karakteristiğine bağlı olarak
frekansı ve büyüklüğü olacaktır. Yük
akım karakteristiği sinizoidal olan
yükler linear, distorte olan yükler
non-linear olarak adlandırılır. Non
–sinozidial akım besleme geriliminde
de bozulmalara yol açar ve bu da
düşük güç kalitesinin göstergesidir.
NON-LINEAR YÜK: DOĞRULTUCU
> Alternatif akımı doğru akıma
dönüştüren cihazlar doğrultucular
elektrik sistemlerinde en çok
rastlanan linear olmayan yüklerdir.
Bu cihazlar 100W lık kişisel
bilgisayarlardan 10000kw lık
ayarlanabilir hız kontrolörlerine
kadar birçok cihazın iç yapısında
bulunmaktadır.
> Üç fazlı doğrultucularda 3 ve 3ün
katı harmonikler elenir. 5,7,11,13
harmonikleri yüksektir. Elektrik
sistemlerinde her akım harmoniğine
ayrı müdahale edilir.
> Harmonik akım ve gerilişmleri
toprak arıza devrelerinin hatalı
açmalarına neden olabilir. Ölçüm
enstrumantasyonarı harmoniklerden
etkilenerek şalterlerin zamansız
açmalarına neden olabilir.
> Anahtarlamalı güç kaynakları, güç
faktörü düzeltme devreleri, ve hız
sürücüleri gibi yüksek frekanslı
ahahtarlama devreleri hat
frekansının çarpanı olmayan yüksek
frekanslı bileşenler içerir. Örneğin
75 kHz de çalışan bir anahtarlamalı
güç kaynağı 75 kHZ anahtarlama
frekansının tam katı olan yüksek
frekanslı bileşenler üretir. Bu
frekans bileşenleri harmoniklerden
ayrılması için bazen
interharmonikler diye adlandırılır.
> Interharmoniklerin diğer
kaynakları cycloconverterler, arc
fırınlarıdır. Yüksek frekans
bileşenleri yakınlardaki diğer
electronic cihazlara girişim yaparak
zarar verebilirler(EMI). Medical
electronik cihazları düşük seviye
sinyalleriyle çalıştıklarından
özellikle EMI ya duyarlıdır. Telefon
iletişimi de EMI yüzünden kesintiye
uğrayabilir.
GÜÇ KALİTESİ TANIMI
> Güç kalitesi ekipmanların
işletilmesi için gerekli
enerjilendirilmenin ve topraklamanın
yapılmasıdır. Uygun güç kalitesinin
tanımını yapabilmek kolay değildir
çünkü buzdolabı için gerekli güç
kalitesi bilgisayarlar yada hassas
elektronik cihazlar için yeterli
olmayabilir.
|